El Dokuma Halı

El Dokuma Halı

El halısı denilince, birçok coğrafyada akla ilk zanaat ve yün gibi doğal iplikler gelir.Oysa Türk kültüründe el dokuma halı ve kilimlerin geniş bir yeri vardır.Tarih boyunca bir çok farklı yörede değerli Türk halı ve kilimleri dokunmuştur.

El Dokuma Halı Nasıl Yapılır?

Günümüzde farklı teknikler olsa da klasik el halısı tezgahlarda dokunur.Halı tezgahı kayın ahşabından yapılmış, alt kısmı yere oturan üst kısmı oynayabilen bir kasnaktır.Tezgahın üzerine yukarıdan aşağı sıkı bir şekilde gerilmiş yün ya da pamuk ipler bulunur.Bunalara çözgü denir.Çözgüler aralarına varagele denen ahşap bir değnek koyularak, ipliklerin arasında boşluk yaratılır.Bu çözgülerin arasından, bir iplik önde diğeri arkada bırakılarak enlemesine geçirilen ipliklere atkı denir.Atkı iplikleri dokunurken bunları aşağı itip sıkıştırmak için kirkit denen bir tarak kullanılır.Halılar düz ya da desenli dokunabilir.Desenli dokunacak halılar için ölçekli renkli bir desen kağıdı kullanılır.Dokunacak halının eninin genişliği ne kadar fazla olursa dokuma işlemi o derece zorlaşır.Bazen tezgahın önüne bir kaç dokuyucu sıralanarak, her bir belirli bir kısmını düğümleyerek dokumaya başlar.

Bir el dokuma halının kalitesini, kullanılan iplik malzemeleri ve dokuma sıklığı belirler.Çözgü için genelde esnek olduğu için pamuk kullanılır.Halının ilmeleri için yün, ipek ve günümüzde popüler olan bambu gibi malzemeler kullanılır.Yine dokuma sıklığı halının cm2 başına düşen ilme sayısıdır.Bu ilme sayısı ne kadar fazla olursa halının dokusu o derece yumuşak olur.Dokuma sıklığı dijital dünyadaki ekran çözünürlüğü ile eşdeğerdir.Bir halının dokuma sıklığı ne kadar fazla ise, üzerindeki desenler aynı oranda net olur.El dokuma halılarda Gördes düğümü de denen çift Türk düğümü ya da tekli İran düğümü kullanılır.Türk düğümünde iplik çözgü çiftinin önce arkadaki sonra öndeki teline bağlanır.İran düğümünde ise iplik tek çözgü ipinden geçirilip sıkıştırılır.İlme atılmadan yapılan düz dokuma ile de el dokuma kilimler dokunur.

Halı ve kilim dokumacılığı Ege'de, Doğu Anadolu'da ve Akdeniz'de yaygındır.Adını dokunduğu yöreden alan başlıca Türk el dokuma halı çeşitleri; Isparta, Milas, Demirci, Uşak ,Yağcıbedir, Ardahan, Gördes, Kula, Kırşehir, Hereke, Ladik, Sivas, Döşeme altı , Fethiye, Niğde, Bünyan, Avanos, Simav, Bor, Koyunlu, Taşpınar, Maden, Yahyalı’dır.Hereke ipek el dokuma halılarıyla tüm Dünya’da bilinmektedir.

Anadolu’da halı dokumacılığı artık yok denecek ölçüde azalmıştır.Modern el halıları, genelde Hindistan ve Pakistan gibi ülkelerden ithal edilmektedir.Bu halılar ipek, yün, bambu gibi ipliklerden dokunmaktadır.

Dokunması ciddi emek ve zaman alan el halısı, geçmişte daha oryantal desenlerde dokunmuştur.El halısı modelleri de, hızla değişen modadan nasibini almıştır. Günümüzde düz renkli ve az desenli el dokuma halı modelleri tercih edilmektedir.

• El dokuma halı koleksiyonumuzda eski ve yeni halılar olmak üzere,
• Patchwork Halılar,
• Anadolu Kilimleri,
• Vintage halılar,
• Uşak Halıları,
• Kilim Patchwork ,
• El dokuma yün halılar bulunmaktadır.